ความเป็นไทยในงานศิลปะ
และสถาปัตยกรรมภายใน
ความเป็นไทยถูกสะท้อนออกมาให้เห็นในรูปแบบของวิถีชีวิตอันเรียบง่าย
มีประเพณีและศาสนาเป็นเครื่องยึดเหนี่ยวจิตใจ ซึ่งสังคมไทยเป็นสังคมเกษตรกรรมมาก่อน
ดังนั้น ความผูกพันของจิตใจจึงอยู่ที่ธรรมชาติแม่น้ำและพื้นดิน
สิ่งเหล่านี้จึงเกิดบูรณาการเป็นความคิด ความเชื่อและประเพณีในท้องถิ่น
แล้วถ่ายทอดออกมาเป็นวัฒนธรรมไทยอย่างงดงาม
ที่สำคัญวัฒนธรรมช่วยส่งต่อคุณค่าความหมายของสิ่งอันเป็นที่ยอมรับในสังคม หนึ่ง ๆ
ให้คนในสังคมนั้นได้รับรู้แล้วขยายไปในขอบเขตที่กว้างขึ้น
ซึ่งการสื่อสารทางวัฒนธรรมนั้นอาจทำได้โดยผ่านสัญลักษณ์ และสัญลักษณ์นี้คือผลงานของมนุษย์ที่เรียกว่า
ศิลปะไทย
ศิลปะไทยได้รับอิทธิพลจากธรรมชาติ
และสิ่งแวดล้อมใน สังคมไทย ซึ่งมีลักษณะเด่น คือ ความเป็นอยู่และการดำรงชีวิตของคนไทยที่ได้สอดแทรกไว้ในผลงานที่สร้างสรรค์ขึ้น
โดยเฉพาะศิลปกรรมที่เกี่ยวกับพระพุทธศาสนา ซึ่งเป็นศาสนาประจำชาติของไทย ประเภทของงานศิลปะที่ปรากฏ
สามารถแตกออกได้ไปในอีกหลายๆแขนง เช่น จิตรกรรมไทย ประติมากรรมไทย สถาปัตยกรรมไทย
ซึ่งมองในภาพรวมจะพบว่าศิลปะไทยจะออกมาในรูปแบบที่อ่อนช้อย ปราณีต เป็นความงามที่วิจิตรและมีเอกลักษณ์เฉพาะตัว
ทั้งนี้ศิลปะไทยอาจไม่ได้มีรูปแบบตายตัว แต่อาจเปลี่ยนแปลงไปตามกาลเวลา
และสังคมที่เปลี่ยนไป
ในสถาปัตยกรรมไทย
จะพบว่าในแต่ละอาคารมีความแตกต่างกันไปตามลักษณะการใช้งาน และตามฐานณานุศักดิ์
ทำให้พื้นที่ภายในถูกออกแบบให้แตกต่างตามลักษณะของอาคารด้วย ซึ่งในสถาปัตยกรรมทางศาสนาเช่น
อุโบสถ จะมีการตกแต่งอย่างวิจิตร ภายในเป็นสเปซสูง
มีพระพุทธรูปขนาดใหญ่วางไว้ปลายทาง
ทำให้เมื่อเข้าไปจะรู้สึกถึงความศักดิ์สิทธิ์และความยิ่งใหญ่ มีการให้แสงบริเวณพระพุทธรูปซึ่งส่วนมากพระพุทธรูปจะเป็นสีทองซึ่งเมื่อกระทบกับแสงสีเหลืองจะยิ่งทำให้พระพุทธรูปเด่นขึ้นมากภายในสเปซนี้
ในสถาปัตยกรรมสำหรับเป็นที่ประทับของชนชั้นกษัตริย์มีการตกแต่งวิจิตรและความซับซ้อนตามยศที่แตกต่างกัน
เครื่องเรือนมีการประดับตกแต่งที่เกินการใช้งาน
เครื่องเรือนบางชิ้นอาจอยู่ในรูปแบบ space within space เช่น ที่ประทับ หรือ
ที่บรรทม ที่มีลักษณะเป็นทรงสี่เหลี่ยม มีหลังคา หรือมีม่านกั้น
ทำให้มีความเป็นส่วนตัวมากขี้น
พื้นที่บางส่วนมีการเปลี่ยนระดับพื้นเพื่อบ่งบอกถึงชนชั้น เช่น เจ้านายจะนั่งในระดับพื้นที่ถูกยกสูงกว่าคนรับใช้
ส่วนในที่พักอาศัยของสามัญชน
จะมีการสร้างเรือนที่มีรูปแบบคล้ายชนคือมีการสร้างเป็นหลังๆและเชื่อมกันด้วยชาน
ซึ่งเป็นพื้นที่อเนกประสงค์ของเรือน และด้วยวิถีชีวิต
ความเป็นอยู่ที่แตกต่างกันของคนในแต่ละพื้นที่ ทำให้บ้านเรือนบางส่วนถูกออกแบบมาให้ไม่เหมือนกัน
มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว เช่น
บ้านเรือนริมคลองก็จะมีบานหน้าต่างถี่เปิดเข้าคลองเพื่อรับลมต่างจากเรือนทั่วไปที่มีช่องเปิดที่น้อยกว่า
นอกจากนี้ธรรมเนียมวัฒนธรรมที่ต่างกัน ก็ส่งผลให้มีการประดับแตกแต่งที่แตกต่างกันด้วย
เช่น บางแห่งที่ได้รับอิทธิพลจากจีน
จะมีการนำเอาเอาชิ้นส่วนเครื่องดินเผามาประดับตกแต่งผนัง เป็นต้น
ในยุคสมัยที่ใหม่ขึ้น อาจไม่พบบ้านเรือนเช่นอย่างอดีต
เนื่องจากได้อิทธิพลการก่อสร้างมาจากตะวันตก
การแสดงความเป็นไทยส่วนมากในปัจจุบันจึงเป็นการลดทอน การนำเอามาเพียงองค์ประกอบบางส่วนที่สามารถบ่งบอกความเป็นไทยได้
ตัวอย่างเช่น ไอคอนสยามที่สะท้อนความเป็นไทยทั้งรูปทรงภายนอกและภายในที่มีการประดับตกแต่งอย่างไทย
เช่น เสาลายกระหนก แชนเดอเลียร์ที่ออกแบบมาจากดอกรักและดอกมะลิ การใช้สีทองสื่อถึงความเป็นไทย
เป็นต้น
ฉะนั้นความเป็นไทยในยุคสมัยที่เปลี่ยนไป
ทำให้เกิดการตีความที่หลากหลายมากขึ้น และมีวิธีการออกแบบให้ดูเป็นสากล ทันสมัย
บ่งบอกถึงพัฒนาการของสังคม
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น