วันอาทิตย์ที่ 27 ตุลาคม พ.ศ. 2562

บัว

                "บัว" เป็นรูปแบบศิลปะไทย ที่ช่างศิลป์เกือบทุกแขนงนำมาใช้ในการตกแต่งอาคารต่างๆ โดยรูปแบบได้รับแรงบันดาลใจมาจากบัวหลวงในธรรมชาติ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในงานตกแต่งสถาปัตยกรรมไทย พบว่ามีการเรียกชื่อ "บัว" นำหน้าหรือต่อท้าย อาจเป็นเพราะชิ้นส่วนเหล่านั้นมีเส้นขอบนอกของชิ้นส่วนเป็นรูปวงโค้งเหมือนกลีบดอกบัว เช่น บัวหัวเสา บัวคอเสื้อ ฐานปัทย์ ฐานบัวคว่ำ ฐานบัวหงาย เป็นต้น ซึ่งบางครั้งมีการตกแต่งให้มองเห็นเป็นรูปลวดลายกลีบบัวโดยตรง
                ดังนั้นเมื่อกล่าวถึงบัวในงานตกแจ่งสถาปัตยกรรมไทย ซึ่งถือกันได้ว่าเป้นส่วนประกอบสำคัญจนอาจกลายเป็นเอกลักษณ์ประจำชาติที่นักออกแบบจะต้องศึกษาเรียนรู้และนำไปใช้ให้ถูกต้อง ไม่ว่าจะใช้ในเชิงอนุรักษ์ หรือดัดแปลงแบบร่วมสมัย ก็จำเป็นต้องศึกษารูปแบบและวิธีการใช้ วิธีการเขียน เพื่อจะนำไปสู่การออกแบบที่ถูกต้องสวยงามต่อไป

องค์ประกอบสถาปัยตยกรรมที่มีชื่อเรียกเป็นบัว
1.บัวหงาย คือ ส่วนบนของฐานอาคารใช้ส่วนโค้งของกลีบบัวสร้างเป็นระนาบแนวนอนไปตลอดอาคาร
2.บัวคว่ำ คือ ส่วนล่างของฐาน
3.บัวถลา คือ ชื่อเรียกอีกอย่างของบัวคว่ำ ที่มีส่วนที่ลดมากกกว่าปกติ
4.บัวรวน คือ บัวหงายที่มีการทำเป็นกลีบบัวลดความกระด้างของระนาบทำให้มีมิติดูพริ้วอ่อนไหว
5.บัวปากฐาน คือ ชื่อเรียกอีกอย่างของบัวหงาย คือบัวที่ซ้อนกันไม่มีบัวคว่ำ
6.บัวปากปลิง คือ บัวคว่ำลงมาติดระนาบหน้ากระดานมักใช้งานกับงานที่มีสัญฐานกลม
7.บัวหลังเจียด คือ หน้าระนาบของบัวคว่ำที่ลาดมากๆอยู่ด้วยกันโดยมีหน้ากระดานคั่นกลาง
8.บัวอกไก่ คือ บัวที่ทำเป็นโค้งหงายชนกับบัวคว่ำลายเส้นคล้ายอกไก่ในธรรมชาติ มักใช้คั่นกลางหน้ากระดานระหว่างบัวคว่ำกับบัวหงาย
9.บัวกนก คือ บัวคว่ำและบัวหงายที่มีการทำเป็นกลีบซ้อนกันละเอียดมีกนกประกอบ
10.บัวฟันยักษ์ คือ บัวคว่ำหรือบัวหงายที่ทำเป็นสามเหลี่ยมเส้นแข็งๆทื่อๆ
11.บัวลูกแก้ว คือบัวที่ทำผิวโค้งครึ่งวงกลม มักใช้กับเรือนยอดแหลมของเจดีย์ ซ้อนเป็นชั้นๆแทนอกไก่
12.บัวกลีบบายศรี คือ งานตกแต่งกำแพง หรือ ผนังสร้างเป็นกลีบบัวแหลมอย่างบายศรีใบตอง
13.บัวกลุ่ม คือ บัวที่อยู่ปลายเสาอุโบสถ ใช้กับเสาสัณฐานกลม
14.บัวแวง คือ บัวที่อยู่ปลายเสาอุโบสถ ใช้กับเสาสัณฐานเหลี่ยมย่อมุม
15.บัวกลีบขนุน คือ ชื่อเรียกอีกอย่างของบัวแวงที่มีการแบ่งกลีบหลายๆกลีบคล้ายชังขนุนในธรรมชาติ
16.บัวรัดเกล้า คือบัวหงายที่ชันลาดมากใช้รองรับเรื่อนยอดของอาคาร เช่น พระปรางค์
17.บัวเชิงบาตร คือ ฐานบัวตว่ำที่นำแบบอย่างมาจากเชิงบาตรพระ
18.บัวคอเสื้อ คือ การปั้นลวดลายประดับผนังที่มุมอาคารภายนอก





การนำบัวไปใช้ในสถาปัตยกรรม
1.ส่วนฐานอาาร
2.ฐานเสมา
3.ส่วนฐานอาคาร
4.ส่วนผนังภายนอก
5.ส่วนกำแพง
6.ฐานพระ

1 ความคิดเห็น:

  1. คัดลอกจาบทความของผมแต่ไม่อ้างอิงไม่บอกที่มาเลย

    ตอบลบ